menu language
Cirkel Vierkant Driehoek

Kenniskaart rekenontwikkeling en dyscalculie VO

In deze kenniskaart staat informatie en theoretische achtergrond specifiek voor dit thema: literatuur, artikelen, webinars, websites en scholingsaanbod. Dit kan algemeen passend bij het thema of specifiek passend bij een ondersteuningsniveau (basis of extra aanvullend). 

Basis

 

  • Relevante signaleringsinstrumenten: 
    • Diagnostisch rekenonderzoek (hoofdstuk 18 in deel 5 van het ERWD) 
  • Op www.examenblad.nl staan de meest actuele aanpassingen voor leerlingen met dyscalculie.  
    • Momenteel heeft de leerling met een officiële dyscalculieverklaring recht op 30 minuten extra tijd bij het centraal examen waarbij rekenen een rol speelt. Dit zijn onder meer wiskunde, natuurkunde, scheikunde, biologie, economie en bedrijfseconomie.  
    • Mogelijk zijn er meer vakken waarbij de leerling met dyscalculie de hulpmiddelen wil inzetten, neem dan contact op met het CVTE via deze link: Stel uw vraag (officeheart.nl)  
    • Daarnaast is het mogelijk dat de school een zelf ontwikkelde rekenkaart aanbiedt als deze geen afbreuk doet aan de te toetsen exameneisen. 

“Dyscalculie in de klas” – Kees van der Kooy 

Dit boek biedt praktische handvatten voor leraren om dyscalculie te herkennen en ermee om te gaan in de klas. Het richt zich niet alleen op de basisprincipes van dyscalculie, maar ook op de specifieke uitdagingen die leerlingen in het voortgezet onderwijs kunnen ervaren. 

Hoofdstukken: 

  • Herkennen van dyscalculie 
  • Strategieën voor ondersteuning 
  • Differentiatie in de klas 
  • Oefeningen en materialen voor leerlingen 

“Dyscalculie: theorie en praktijk” – Gertjan van der Kooij 

Dit boek is zowel theorie- als praktijkgericht. Het biedt een diepgaande uitleg over de cognitieve processen achter dyscalculie en geeft handvatten voor het behandelen van leerlingen met dyscalculie. Het boek is geschikt voor zowel ouders, leerkrachten als specialisten in het voortgezet onderwijs. 

Hoofdstukken: 

  • Wetenschappelijke achtergrond van dyscalculie 
  • Het herkennen van dyscalculie in het voortgezet onderwijs 
  • Praktische werkvormen en oefeningen 
  • Het betrekken van ouders en andere professionals 

“Rekenen met dyscalculie” – Marleen Visscher 

Dit boek richt zich specifiek op rekenen en wiskunde voor leerlingen met dyscalculie. Het biedt uitgebreide ondersteuning voor leraren in het secundair onderwijs die met dyscalculie te maken hebben in hun reken- en wiskundelessen. 

Hoofdstukken: 

  • Basiskennis over dyscalculie 
  • Specifieke reken- en wiskundetechnieken 
  • Differentiëren in de klas 
  • Het creëren van een passend leerklimaat voor leerlingen 

“Handboek Dyscalculie” – Annemie Penders 

Dit handboek biedt uitgebreide informatie over de diagnostiek en begeleiding van leerlingen met dyscalculie. Het boek biedt praktische inzichten voor leerkrachten en begeleiders in het voortgezet onderwijs over hoe ze dyscalculie kunnen herkennen, diagnose kunnen stellen en effectief ondersteuning kunnen bieden. 

Hoofdstukken: 

  • Definitie en kenmerken van dyscalculie 
  • Diagnostische instrumenten 
  • Didactische aanpakken voor het voortgezet onderwijs 
  • Casuïstiek en voorbeelden uit de praktijk 

“Ondersteuning van leerlingen met dyscalculie” – Saskia van der Linden 

Dit boek richt zich op het creëren van een effectief ondersteuningsplan voor leerlingen met dyscalculie, met aandacht voor zowel de didactiek als de psychologische aspecten van het leren. Er worden praktische voorbeelden en casussen uit het voortgezet onderwijs behandeld. 

Hoofdstukken: 

  • Het belang van vroegtijdige herkenning 
  • Differentiatie en persoonlijke leerplannen 
  • Strategieën voor het verbeteren van rekenvaardigheden 
  • Samenwerken met ouders en zorgprofessionals 

“Dyscalculie: leren rekenen ondanks alles” – Dick van der Meulen 

Dit boek biedt inzichten in de neurobiologische achtergrond van dyscalculie en hoe deze wordt uitgedrukt in rekenproblemen bij leerlingen. Het richt zich op de praktische toepassing van wetenschap in het onderwijs en biedt hulpmiddelen en suggesties voor leraren in het voortgezet onderwijs. 

Hoofdstukken: 

  • De neurobiologie van dyscalculie 
  • Didactische interventies 
  • Oplossingen voor rekenproblemen in het voortgezet onderwijs 
  • Samenwerking met ouders en hulpverleners 

“Praktisch omgaan met dyscalculie” – Marja P. de Vries 

Dit boek biedt leraren concrete strategieën en voorbeelden voor het omgaan met leerlingen die dyscalculie hebben. Het is een praktische gids met veel oefeningen en werkvormen die in de klas gebruikt kunnen worden. 

Hoofdstukken: 

  • Het herkennen van dyscalculie in de praktijk 
  • Oefeningen voor leerlingen met dyscalculie 
  • Differentiatie en individueel leren 
  • Het betrekken van ouders in het leerproces

Mini-docu Ernstige RekenWiskunde problemen en Dyscalculie 

Kennisnet (Zoek naar video’s of webinars over dyscalculie en inclusie in het onderwijs) 

Sylvie Titterington: When Things Don’t Add Up: Learning with Dyscalculia | TED Talk 

DyscalculieCentrum Nederland (Dit centrum heeft regelmatig webinars en video’s die leraren helpen om leerlingen met dyscalculie beter te begrijpen en te ondersteunen) 

– Netflix: dyscalculie documentary 

“Dyscalculie in het voortgezet onderwijs: Kenmerken en aanpak” 

  • Samenvatting: Dit artikel bespreekt de specifieke kenmerken van dyscalculie bij middelbare scholieren en hoe deze kenmerken zich manifesteren in wiskundelessen. Het geeft praktische tips voor leraren om leerlingen met dyscalculie te ondersteunen, inclusief differentiatie en het gebruik van hulpmiddelen. 
  • Publicatie: Kennisnet of SLO (Stichting Leerplanontwikkeling). 

“Onderwijsbehoeften van leerlingen met dyscalculie” 

  • Samenvatting: Dit artikel gaat dieper in op de specifieke onderwijsbehoeften van leerlingen met dyscalculie in het voortgezet onderwijs. Het biedt handvatten voor het afstemmen van het onderwijs op deze leerlingen, bijvoorbeeld door aangepaste methodes en het gebruik van ICT. 
  • Publicatie: Pedagogisch Praktijkblad of Journal of Learning Disabilities. 

“Diagnose en behandeling van dyscalculie in het voortgezet onderwijs” 

  • Samenvatting: Dit artikel bespreekt de diagnostische criteria voor dyscalculie bij middelbare scholieren en de verschillende behandelings- en interventiemogelijkheden. Het richt zich zowel op diagnostiek door psychologen als op de praktische begeleiding van leerlingen in de klas. 
  • Publicatie: Tijdschrift voor Orthopedagogiek of Psychologie Magazine. 

“Differentiatie in wiskundelessen voor leerlingen met dyscalculie” 

  • Samenvatting: Dit artikel behandelt concrete strategieën voor differentiatie in wiskundelessen, zodat leerlingen met dyscalculie succesvol kunnen deelnemen aan de lessen. Het gaat onder andere in op de rol van visuele hulpmiddelen, het gebruik van digitale tools en aangepaste toetsing. 
  • Publicatie: Journal of Research in Special Educational Needs of Leermiddelenkrant. 

“Effecten van interventies voor dyscalculie in het voortgezet onderwijs” 

  • Samenvatting: Dit wetenschappelijke artikel bespreekt verschillende interventies voor dyscalculie en evalueert de effectiviteit ervan in het voortgezet onderwijs. Het vergelijkt bijvoorbeeld het gebruik van specifieke wiskundesoftware versus klassikale interventies. 
  • Publicatie: British Journal of Special Education of Learning and Individual Differences. 

“Inzicht in dyscalculie: Wat kunnen we leren van praktijkvoorbeelden?” 

  • Samenvatting: Dit artikel bespreekt verschillende praktijkvoorbeelden van scholen die dyscalculie effectief aanpakken. Het biedt inspirerende voorbeelden van scholen die aangepaste leeromgevingen creëren en samenwerkingsverbanden aangaan met therapeuten. 
  • Publicatie: Onderwijsraad of Rekenblad. 

“De invloed van dyscalculie op schoolprestaties in het voortgezet onderwijs” 

  • Samenvatting: Dit onderzoek gaat in op de impact van dyscalculie op de schoolprestaties van leerlingen, met een focus op de gevolgen voor hun motivatie en toekomstige carrièrekeuzes. Het onderzoekt ook de lange termijn effecten van dyscalculie op de academische ontwikkeling van jongeren. 
  • Publicatie: Journal of Educational Psychology of Pedagogisch Tijdschrift. 

“Wettelijke regelingen rondom dyscalculie en passend onderwijs” 

  • Samenvatting: Dit artikel bespreekt de wetgeving en het beleid rondom dyscalculie in het onderwijs, met een focus op de rechten van leerlingen in het voortgezet onderwijs, de verplichting voor scholen om passende ondersteuning te bieden, en de aanpassingen bij examens. 
  • Publicatie: Onderwijs & Recht of Tijdschrift voor Onderwijsrecht. 

“De rol van de leerkracht bij dyscalculie: Praktische aanpakken” 

  • Samenvatting: Dit artikel biedt handvatten voor leerkrachten in het voortgezet onderwijs over hoe zij leerlingen met dyscalculie kunnen ondersteunen. Het richt zich op het creëren van een inclusieve leeromgeving en het gebruik van specifieke didactische technieken. 
  • Publicatie: Tijdschrift voor Didactiek of Leerkracht Onderwijs. 
Extra aanvullend