Procedure jeugdhulp tijdens onderwijstijd

Gemeente Almere

De gemeente Almere is verantwoordelijk voor het beschikbaar stellen van alle vormen van jeugdhulp. Bijvoorbeeld hulp thuis bij problemen in het gezin, maar ook bij psychische en gedragsproblemen van kinderen en jongeren thuis of op school. Gemeenten hebben de plicht om jeugdhulp te bieden en hebben ook contracten met zorgaanbieders afgesloten. Door die verplichting, de jeugdhulpplicht, moeten gemeenten in ieder geval:

• de hulpvraag beoordelen en jeugdigen en hun ouders adviseren welke hulp het beste past;
• samen met de jeugdigen en hun ouders de goede vorm en aanbieder van jeugdhulp kiezen;
• zorgen dat de gekozen jeugdhulp ook echt beschikbaar is.

JGZ Almere

De gemeente Almere heeft de jeugdgezondheidszorg Almere (JGZ Almere) gemandateerd om de jeugdigen en het gezin te adviseren en de passende vorm van jeugdhulp te kiezen. Een jeugdige kan via JGZ Almere bij een aanbieder terechtkomen of via een andere gemandateerde professional.
JGZ Almere verzorgt de toegang tot de jeugdhulp in Almere en schrijft een beschikking/verwijzing voor de benodigde jeugdhulp. Er is een verschil tussen inzet van jeugdhulp door gecontracteerde en niet-gecontracteerde aanbieders. De jeugdarts kan de noodzakelijke jeugdhulp via gecontracteerd aanbieders en binnen het Normenkader inzetten. Hiervoor wordt jeugdige allereerst in het zorg(advies)team/ commissie van begeleiding van de school besproken. De overige inzet buiten het normenkader of van niet-gecontracteerde aanbieders kan enkel na beoordeling via een medewerker jeugdhulp van de lokale toegang JGZ Almere. Voor meer informatie, zie website: JGZ Almere – Aanvragen Jeugdhulp

Jeugdhulpaanbieders

De jeugdhulpaanbieders bieden de jeugdhulp op school en thuis aan voor kinderen of jongeren die dat nodig hebben. Indien de school zelf jeugdhulp inzet zonder overleg met JGZ Almere, zal de gemeente deze kosten niet vergoeden.

Leerplicht en Doorstroompunt van de gemeente

De trajectbegeleiders van het Doorstroompunt van de gemeente richten zich op de leer- en kwalificatieplicht bij leerlingen tot en met 18 jaar.
Bij de leerplichtconsulent kunnen ouders een verzoek tot vrijstelling van leerplicht doen wanneer een jeugdige door psychische of lichamelijke klachten geen onderwijs volgen. De leerplichtconsulent schakelt vervolgens een arts in voor advies en beoordeling. Uitzonderingen en vrijstellingen leerplicht | Almere
Trajectbegeleiders van het Doorstroompunt kunnen met de leerling en hun ouders op zoek naar mogelijkheden om (weer) met school te beginnen. Voor meer informatie, bekijk de website van de gemeente Almere: Leerplicht en Doorstroompunt | Almere.

Onderwijs en onderwijsondersteuning

De scholen en schoolbesturen zijn verantwoordelijk voor het bieden van basis- en extra ondersteuning in de school. Alle scholen moeten voldoen aan de Almeerse norm voor de basisondersteuning. In het schoolondersteuningsplan (SOP) omschrijven scholen wat zij bieden aan basis- en extra (onderwijs)ondersteuning. Scholen stellen samen met ouders/leerling doelen op en evalueren de effecten van de inzet van de extra ondersteuning in een ontwikkelingsperspectiefplan (OPP).

Samenwerkingsverband Passend onderwijs Almere

Het samenwerkingsverband Passend Onderwijs Almere (Samenwerkingsverband POA) is verantwoordelijk voor het organiseren van een dekkend netwerk van onderwijsvoorzieningen in Almere. De consulenten van het samenwerkingsverband kunnen op verzoek van de scholen ook advies geven over de ondersteuning die passend is bij de ondersteuningsbehoeften van de leerling. Lees meer op onze website: Over onze organisatie – Passend Onderwijs Almere

Bij de inzet van jeugdhulp tijdens schooltijd is éérst door de school onderzocht wat er mogelijk is vanuit preventieve hulp.
Voordat de aanmelding voor de inzet van jeugdhulp gedaan wordt, is het belangrijk dat de leerling besproken wordt tijdens een zorg(advies)team of commissie van begeleiding. Verwerk de antwoorden op de volgende vragen in een verslag of het ontwikkelingsperspectiefplan:

1. Wat is de leeftijd van de leerling? Is de leerling al leerplichtig (5 jaar en ouder)
2. Staat de leerling ingeschreven op een school?
   1. Is de leerling in staat om de gehele schoolweek naar school te gaan?
   2. Hoeveel uur kan de leerling onderwijs(activiteiten) uitvoeren?
   3. Is er gedacht aan onderwijsverkorting en is er instemming van de inspectie?
   4. Is er een (tijdelijke) leerplichtontheffing aangevraagd door ouders?
   5. Kan de leerling functioneren in een groep (groepsgrootte)?
3. Is er een jeugdhulpvraag tijdens onderwijstijd en wat is het doel van de inzet?
4. Is de leerling een (dreigende) thuiszitter en is jeugdhulp noodzakelijk?
   1. Wordt er ook onderzocht wat maakt dat de leerling uitgevallen is en wat kan bijdragen om
      weer terug naar school te gaan (door bijv. begeleiding, diagnostiek en/of behandeling)?
   2. Wordt het gedrag ook gezien buiten de schoolsetting (thuis, opvang, clubs)?
5. Is de leerling voorheen een (dreigende) thuiszitter of was er een leerplichtontheffing? Is er perspectief op onderwijs en gaat de leerling weer terug naar school?

Om tot een keuze voor passende inzet te komen wordt gebruik gemaakt van:

• Het verslag van het zorg(advies)team of commissie van begeleiding.
• Het geactualiseerde ontwikkelingsperspectiefplan (OPP) met een beschrijving van het zichtbare/concrete gedrag wat en wanneer waargenomen wordt;
• De extra inzet van de school en een beschrijving van hoe vaak, frequentie, periode wat het effect is van deze ondersteuning en wie heeft deze inzet geleverd;
• Informatie over de andere leefgebieden van de leerling (thuis, sport, opvang, vriendjes/vriendinnetjes) om te bekijken of het gedrag op andere momenten of gebieden aanwezig is.
• De hulpvraag en de toestemming van ouders en de jongere vanaf 12 jaar.

Voordat jeugdhulp tijdens schooltijd ingezet kan worden, is éérst door de school onderzocht wat er mogelijk is vanuit preventieve hulp waarbij geen individuele beschikking jeugdhulp nodig is. Het overzicht van welke organisaties hier iets in kunnen betekenen is te vinden via de basisstructuur voor ondersteuning.

Wanneer een leerling (didactische en pedagogische) onderwijsondersteuning nodig heeft om onderwijsdoelen te bereiken moet dit door scholen geboden worden binnen de basisondersteuning en de extra ondersteuning. Het overzicht van deze ondersteuning is te vinden in de bijlage van het ondersteuningsplan.

Bij de inzet van Jeugdhulp tijdens schooltijd | Sociaal Domein Almere gaat het om begeleiding van een jeugdige, waarbij sprake is van opgroei- en opvoedingsproblemen, sociaal-emotionele problemen, een licht verstandelijke beperking en/of psychische stoornissen. Het gaat om problemen die mogelijk ook buiten de school spelen, maar waarbij op school (individuele) begeleiding van de jeugdige nodig is om deel te kunnen nemen aan schoolse activiteiten en/of tot ontwikkeling en leren te komen. Indien ouders en school vermoeden dat jeugdhulp tijdens schooltijd nodig is en het voortraject {link van stukje hierboven} is doorlopen, zijn er drie mogelijkheden om het aan te vragen waarbij de route via het zorg(advies)team de voorkeur heeft:

1) Via het zorg(advies)team
In het zorg(advies)team nemen school, ouders en andere professionals zoals de jeugdarts deel waarin de hulpvraag gezamenlijk besproken kan worden. De jeugdarts hanteert het Digitaal dossier JGZ en beslist of er voldoende informatie inclusief heldere hulpvraag aanwezig is om een beschikking af te kunnen geven. De jeugdarts verwijst enkel binnen het Normenkader jeugdhulp tijdens onderwijstijd en naar gecontracteerd aanbod.

2) Via de frontoffice van de JGZ Almere
Ouders en/of een hulpverlener dient een aanvraag in bij frontoffice van de JGZ Almere wanneer een niet-gecontracteerde aanbieder de beoogde uitvoerder voor de gewenste hulp is. Daarnaast in het geval er nog onduidelijkheid is over welke hulp gewenst is vanuit het zorg(advies)team, zowel binnen als buiten het Normenkader.

3) Via overige verwijzers
Als er sprake is van een onvrijwillig kader, moet de aanvraag gedaan worden door de gecertificeerde instelling. Ten slotte zijn er ook andere gemandateerde verwijzers die kunnen verwijzen naar jeugdhulp, zoals de huisarts.

Binnen het SBO en het (V)SO kan jeugdhulp ingezet worden via een individuele beschikking. Jeugdhulp via een individuele beschikking bestaat uit maximaal drie uur individuele basisbegeleiding per week. Bij (dreigende) thuiszitters kunnen er meer uren ingezet worden. Vaak wordt naast de begeleiding tijdens onderwijstijd ook diagnostiek en/of behandeling geadviseerd om te verhelderen wat het perspectief is van de leerling. De route inclusief het voortraject (zie informatie hierboven) verloopt grotendeels zoals in het regulier onderwijs. Het verschil is dat de aanmelding voor jeugdhulp door de school, met toestemming van ouders, niet in het zorg(advies)team wordt gedaan maar bij de Commissie van begeleiding.

Op een aantal scholen in Almere worden arrangementen met jeugdhulp geboden. Het betreft SBO de Bombardon (Triangel en Tamboerijn), SBO de Watertuin en SO de Bongerd (Kwekerij en Klas op maat), PRO-Almere en tot slot OPDC-Almere. De inzet van jeugdhulp loopt via de Commissie van Begeleiding (CvB) en aanbieder op de school. De jeugdhulp kan ingezet worden zonder individuele beschikking.

Op SBO de Bombardon, SBO de Watertuin, PrO-Almere en OPDC-Almere bieden ze jeugdhulp onder schooltijd via een onderwijs-jeugdhulparrangement. Bij deze arrangementen wordt er groepsgerichte en individuele begeleiding jeugdhulp gefinancierd middels een subsidie van de gemeente Almere. De inzet van deze jeugdhulp wordt in samenspraak tussen school, de jeugdhulpaanbieder en de gemeente georganiseerd, individuele beschikkingen zijn dus niet nodig. Bij PrO-Almere wordt ook jeugdhulp buiten schooltijd gefinancierd vanuit het arrangement.
Binnen twee scholen in Almere is een jeugdhulp-onderwijsarrangement ontwikkeld. De jeugdhulp is bij deze arrangementen voorwaardelijk voor de leerlingen om onderwijs te volgen. Deze arrangementen zijn de Triangel en Tamboerijn (op SBO de Bombardon in samenwerking met Fornhese) en de Kwekerij (op SO de Bongerd in samenwerking met Pluryn). Het wordt gefinancierd middels een subsidie en de aanmelding verloopt via de scholen en de betrokken GGZ-instanties.

Soms kunnen kinderen ondanks alle inspanningen vanwege psychische of lichamelijke beperkingen tijdelijk niet of niet volledig naar school. De school kan voor deze leerlingen een op maat gemaakt onderwijsprogramma aanbieden door af te wijken van het minimum aantal uren onderwijstijd. Dit is omschreven in de wet als Maatwerk in onderwijstijd (ook wel bekend als de Variawet). Binnen de wetgeving valt:

• Een aanpassing in onderwijstijd: gedurende een periode wordt onderzocht wat het onderwijsperspectief is en, wanneer passend, toegewerkt naar onderwijs. Er wordt bekeken welke verklaringen er zijn waardoor de jeugdige niet naar school kan en er wordt indien nodig behandeling ingezet. Dit wordt bijvoorbeeld bij een dagbestedingslocatie van een jeugdhulpaanbieder gedaan. Er moet op basis van een goed onderbouwd plan instemming gevraagd worden bij de inspectie door het bevoegd gezag van de school. Het uitgangspunt is om leerlingen toe te laten groeien naar het volgen van de volledige onderwijstijd.
• (Tijdelijke) vrijstelling: Indien een leerling door lichamelijke of psychische problematiek (tijdelijk) geen onderwijs kan volgen, is er een verklaring nodig van een onafhankelijke arts, die door leerplicht ingezet wordt. Met deze verklaring kan er een verzoek tot vrijstelling van de leerplicht gedaan worden. Ouders kunnen een beroep op deze vrijstelling bij leerplicht indienen. Een tijdelijke vrijstelling wordt afgegeven voor de duur van een schooljaar. Een kind of de jongere kan tussentijds teruggaan naar het onderwijs indien het onderwijsperspectief verworven is.

Het onderwijs is (financieel) verantwoordelijk voor het aantal uur dat de leerling toe is aan onderwijs(activiteiten). De overige uren, waarbij bijvoorbeeld dagbesteding wordt ingezet, worden na beoordeling door de gemeente Almere bekostigd. Indien een leerling een (tijdelijke) vrijstelling heeft, is de gemeente Almere volledig financieel verantwoordelijk voor de inzet van jeugdhulp tijdens schooltijd.
In de keuzehulp afwijking onderwijstijd kan de school zien of er instemming bij de inspectie aangevraagd moet worden voor afwijking van het jaarlijks minimum urenaantal.